Skrócony tydzień pracy – idea, która nabiera tempa.

Sprawdź, co znajdziesz w artykule:

Polski pilotaż – co już wiadomo?

Elastyczność w Kodeksie pracy – co już dziś jest możliwe?

Polskie przykłady – kto już skrócił tydzień pracy?

Światowe doświadczenia – co pokazują dane z zagranicy?

Czy Polska jest gotowa na krótszy tydzień pracy?

Jeszcze kilka lat temu pomysł czterodniowego tygodnia pracy wydawał się eksperymentem zarezerwowanym dla startupów z Doliny Krzemowej. Dziś zyskuje na znaczeniu nie tylko w krajach Europy Zachodniej, ale też w Polsce. Coraz więcej firm, miast i rządów sprawdza, czy krótszy czas pracy może iść w parze z efektywnością i zadowoleniem pracowników.

W Polsce temat nabrał konkretnego kształtu w kwietniu 2024 roku, kiedy Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zapowiedziało uruchomienie państwowego pilotażu skróconego tygodnia pracy. I nie jest to już tylko idea – są już zaplanowane środki, harmonogram i główne założenia.

Polski pilotaż – co już wiadomo?

Pilotaż skróconego tygodnia pracy ma ruszyć w 2026 roku i potrwa 12 miesięcy. Na jego realizację zaplanowano budżet w wysokości 10 mln złotych. Program zostanie wdrożony na zasadach dobrowolności — firmy będą mogły zgłosić się do udziału, nie będą do tego zobowiązane.

Główne założenia pilotażu:

• zachowanie pełnego wynagrodzenia przy skróconym czasie pracy,
• możliwość testowania różnych modeli — np. czterodniowego tygodnia lub skrócenia dziennego wymiaru godzin,
• dobrowolny udział firm i organizacji (najpewniej w formie naboru).

Kolejne kroki według resortu pracy:

• do końca czerwca 2025 roku mają zostać opublikowane zasady rekrutacji i funkcjonowania programu,
• powołany zostanie zespół ekspertów ds. skróconego czasu pracy, który będzie czuwał nad jego realizacją i oceną efektów.

Pilotaż nie będzie masowy — to raczej test, który ma dać odpowiedź na pytanie, czy skrócenie tygodnia pracy może działać w polskich realiach i w jakiej formie.

Elastyczność w Kodeksie pracy – co już dziś jest możliwe?

Choć skrócony tydzień pracy dopiero ma być testowany na większą skalę, prawo pracy w Polsce już teraz daje pracodawcom i pracownikom sporo możliwości, by dopasować czas pracy do potrzeb firmy i ludzi.

Nie trzeba czekać na zmiany ustawowe — wiele rozwiązań działa w oparciu o istniejące przepisy.

Dostępne formy elastycznego czasu pracy:

• Skrócony tydzień pracy – np. 4 dni po 10 godzin, przy zachowaniu 40 godzin tygodniowo,
• System zadaniowy – pracownik sam planuje, kiedy realizuje swoje zadania (częste w zawodach eksperckich),
• Indywidualny rozkład czasu pracy – pozwala dostosować godziny pracy do preferencji danej osoby,
• Ruchomy czas pracy – np. możliwość rozpoczynania pracy między 7:00 a 10:00.

Dzięki tym rozwiązaniom firmy mogą już dziś testować krótszy tydzień pracy — wystarczy dobra organizacja i porozumienie z zespołem. Planowany pilotaż państwowy może jedynie zwiększyć skalę takich praktyk.

Polskie przykłady – kto już skrócił tydzień pracy?

Skrócony tydzień pracy to w Polsce nie tylko teoria. Są już organizacje, które zdecydowały się wprowadzić ten model — i to z pozytywnym efektem.

Przykłady z Polski:

• Włocławek – w urzędzie miasta część pracowników testowała 4-dniowy tydzień pracy. Zgodnie z relacjami, rozwiązanie wpłynęło pozytywnie na samopoczucie pracowników i jakość obsługi.
• Herbapol Poznań – w jednej z fabryk wprowadzono skrócenie tygodnia pracy przy zachowaniu wynagrodzenia. W efekcie wzrosło zaangażowanie zespołu i spadła liczba dni absencji.
• Leszno – w lokalnych jednostkach administracyjnych wdrożono elastyczne godziny i krótszy tydzień pracy, co pozwoliło lepiej zarządzać zasobami kadrowymi.

Co wynika z tych prób?

• Pracownicy są bardziej wypoczęci i zmotywowani,
• Łatwiej o równowagę między pracą a życiem prywatnym,
• Firmy nie notują spadków wydajności — wręcz przeciwnie, jakość pracy często rośnie.

To pokazuje, że nawet bez centralnego programu można z sukcesem wprowadzać takie zmiany — i warto się nimi inspirować.

Światowe doświadczenia – co pokazują dane z zagranicy?

Polska nie jest pionierem w testowaniu krótszego tygodnia pracy. W wielu krajach takie pilotaże zostały już przeprowadzone — i dostarczyły twardych danych.

Najważniejsze przykłady:

• Wielka Brytania – 6-miesięczny pilotaż objął ponad 60 firm. Wyniki: 92% pracodawców zdecydowało się kontynuować skrócony tydzień pracy po zakończeniu testu. Wydajność nie spadła, a poziom stresu i wypalenia zawodowego u pracowników znacząco się obniżył.
• Islandia – między 2015 a 2019 rokiem testy objęły ok. 2,5 tys. osób. Po zakończeniu eksperymentów 86% pracujących Islandczyków zyskało prawo do krótszego czasu pracy – bez utraty pensji.
• Portugalia – pilotaż trwał od czerwca 2023 do końca 2024. Firmy mogły dowolnie zaprojektować model 4-dniowego tygodnia pracy. Wstępne dane pokazują poprawę kondycji psychicznej pracowników i lepsze wyniki biznesowe.

Wnioski dla Polski:

• Najskuteczniejsze są modele, które nie skracają tygodnia pracy „na sztywno”, lecz dają elastyczność.
• Ważna jest komunikacja z zespołem i dobór rozwiązań do branży.
• Nie każdy model sprawdzi się w każdej firmie – potrzebne są testy i analiza danych.

Czy Polska jest gotowa na krótszy tydzień pracy?

Przygotowania do pilotażu trwają, firmy testują różne warianty, a zagraniczne doświadczenia są coraz bardziej zachęcające. Ale czy Polska rzeczywiście jest gotowa na taką zmianę?

Co przemawia za?

• Rosnące oczekiwania pracowników co do równowagi między pracą a życiem prywatnym,
• Niskie bezrobocie i rynek pracownika – firmy muszą przyciągać benefitem, który naprawdę robi różnicę,
• Już istniejące możliwości elastycznego zarządzania czasem pracy.

Jakie wyzwania stoją przed firmami?

• Organizacja pracy i procesów tak, by nie tracić na wydajności,
• Zapewnienie dostępności usług w sektorze publicznym i medycznym,
• Ujednolicenie podejścia do czasu pracy w większych strukturach.

Kto odegra kluczową rolę w zmianie:

• Pracodawcy, którzy odważą się testować nowe modele,
• Pracownicy, którzy podejdą odpowiedzialnie do większej swobody,
• Ustawodawcy, którzy stworzą ramy prawne wspierające dobre praktyki.

Skrócony tydzień pracy to nie tylko benefit — to narzędzie zmiany kultury organizacyjnej. A ta zmiana właśnie się zaczyna.

Skrócony tydzień pracy przestaje być futurystyczną wizją, a staje się realną alternatywą dla tradycyjnego modelu pracy. Polska zapowiada pilotaż, który może otworzyć drogę do szerszych zmian. Choć nie brakuje wyzwań, to doświadczenia krajów takich jak Wielka Brytania, Islandia czy Portugalia pokazują, że skracanie czasu pracy może przynosić wymierne korzyści – zarówno pracownikom, jak i firmom. Kluczem do sukcesu będzie elastyczność, dopasowanie modelu do specyfiki branży oraz gotowość do testowania nowych rozwiązań. Czy Polska jest gotowa? Pierwsze odpowiedzi poznamy już w 2026 roku.