Karta pobytu a nowe zatrudnienie.

Zmiana pracodawcy przez cudzoziemca posiadającego zezwolenie na pobyt czasowy i pracę w Polsce jest procesem regulowanym przez przepisy prawa, który wymaga odpowiednich formalności. Artykuł ten ma na celu wyjaśnienie, czym jest karta pobytu, kiedy cudzoziemiec musi zmienić zezwolenie na pobyt i pracę, oraz jakie są kroki prawne, które należy podjąć w przypadku zmiany pracodawcy. Przestrzeganie przepisów związanych z legalizacją pobytu i pracy jest kluczowe zarówno dla pracownika, jak i pracodawcy, aby uniknąć konsekwencji prawnych i finansowych.

Czym jest zezwolenie na pobyt czasowy i pracę?

Zezwolenie na pobyt czasowy i pracę, znane także jako zezwolenie jednolite, pozwala cudzoziemcowi na legalny pobyt oraz pracę w Polsce. W odróżnieniu od zwykłego zezwolenia na pracę, które uprawnia jedynie do wykonywania pracy, zezwolenie jednolite legalizuje jednocześnie pobyt i pracę cudzoziemca. Aby uzyskać takie zezwolenie, cudzoziemiec musi spełnić określone warunki, w tym posiadanie umowy o pracę lub innej formy zatrudnienia.

Zezwolenie jednolite różni się od innych rodzajów zezwoleń na pracę, takich jak np. zezwolenie typu A, które legalizuje tylko wykonywanie pracy, ale nie daje cudzoziemcowi prawa do pobytu – wymaga dodatkowego dokumentu (np. wizy lub innego zezwolenia na pobyt). Dlatego, zezwolenie jednolite jest bardziej kompleksowe i popularne wśród cudzoziemców, którzy planują dłuższy pobyt związany z pracą w Polsce.

Kiedy cudzoziemiec otrzymuje kartę pobytu?

Karta pobytu jest dokumentem potwierdzającym legalny pobyt cudzoziemca na terytorium Polski. Cudzoziemiec otrzymuje ją po uzyskaniu odpowiedniego zezwolenia na pobyt, w tym zezwolenia na pobyt czasowy i pracę. Karta pobytu pełni rolę dowodu tożsamości cudzoziemca, umożliwia przekraczanie granic Polski oraz potwierdza prawo do legalnego pobytu na terenie Unii Europejskiej w czasie jej ważności.

Cudzoziemiec może otrzymać kartę pobytu na podstawie różnych zezwoleń, takich jak:

• Zezwolenie na pobyt czasowy – np. w związku z wykonywaniem pracy, nauką, działalnością gospodarczą.
• Zezwolenie na pobyt stały – dla osób, które spełniają kryteria długoterminowego osiedlenia.
• Zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE – dla osób, które przebywają na terenie UE przez dłuższy czas.
• Zgoda na pobyt tolerowany – w wyjątkowych przypadkach, kiedy cudzoziemiec nie może być deportowany.

Karta pobytu jest ważna przez czas określony w zezwoleniu i wymaga odnawiania w przypadku przedłużenia legalnego pobytu w Polsce.

Zmiany dotyczące warunków pracy cudzoziemca

Zezwolenie jednolite (na pobyt czasowy i pracę) wydane cudzoziemcowi wiąże się z ograniczeniami dotyczącymi pracy. Cudzoziemiec może pracować wyłącznie u pracodawcy, który został wskazany w decyzji o wydaniu zezwolenia. W związku z tym, zmiana pracodawcy lub warunków pracy (takich jak stanowisko, wynagrodzenie czy wymiar czasu pracy) bez odpowiedniej aktualizacji zezwolenia może prowadzić do naruszenia prawa.

Są jednak pewne wyjątki, kiedy cudzoziemiec może pracować bez konieczności posiadania konkretnego zezwolenia na pracę:

• Posiadacze Karty Polaka – mają pełny dostęp do rynku pracy w Polsce, bez konieczności ubiegania się o dodatkowe zezwolenia na pracę.
• Absolwenci polskich uczelni wyższych (studiów stacjonarnych) oraz studiów doktoranckich mogą pracować bez konieczności ubiegania się o pozwolenie na pracę.
• Cudzoziemcy zwolnieni z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę – np. osoby posiadające status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą.

Zmiana pracodawcy w przypadku zezwolenia na pobyt i pracę ze wskazaniem pracodawcy

Cudzoziemiec, który posiada zezwolenie jednolite, musi przestrzegać obowiązku pracy u wskazanego pracodawcy. W przypadku chęci zmiany pracodawcy, cudzoziemiec jest zobowiązany do uzyskania nowego zezwolenia na pobyt i pracę lub dokonania zmiany już istniejącego zezwolenia. W praktyce oznacza to konieczność złożenia odpowiednich dokumentów do wojewody, który wydał poprzednie zezwolenie.

W sytuacji, gdy cudzoziemiec zmienia pracodawcę, ale nie dopełni obowiązku zmiany zezwolenia, może to prowadzić do nielegalnego zatrudnienia. To z kolei niesie za sobą konsekwencje prawne, zarówno dla pracownika, jak i pracodawcy, w tym karę grzywny oraz możliwość wydalenia cudzoziemca z terytorium Polski.

Zmiana zezwolenia na pobyt i pracę

Zmiana już posiadanego zezwolenia na pobyt i pracę jest możliwa, gdy cudzoziemiec planuje rozpoczęcie pracy u nowego pracodawcy lub w przypadku zmiany istotnych warunków pracy. Aby zmienić zezwolenie, cudzoziemiec musi złożyć wniosek o jego aktualizację do wojewody właściwego ze względu na miejsce zamieszkania.

Gdzie i jak złożyć wniosek?Wniosek o zmianę zezwolenia składa się w urzędzie wojewódzkim odpowiednim dla miejsca pobytu cudzoziemca. Wniosek powinien zawierać:

• Wypełniony formularz wniosku.
• Załącznik nr 1, który wypełnia i podpisuje nowy pracodawca.
• Informację starosty (o braku możliwości zatrudnienia Polaka na dane stanowisko), jeśli jest wymagana.
• Potwierdzenie wniesienia opłaty skarbowej (220 zł za zmianę zezwolenia na pobyt i pracę).

Przesłanki do odmowy zmiany zezwolenia przez wojewodę:

Wojewoda może odmówić zmiany zezwolenia na pobyt i pracę, jeśli cudzoziemiec:

• Nie powiadomi urzędu o zakończeniu pracy u poprzedniego pracodawcy w terminie 15 dni.
• Planuje pracę u nowego pracodawcy na okres krótszy niż ważność obecnego zezwolenia.
• Otrzymuje wynagrodzenie niższe niż minimalne wynagrodzenie określone przepisami prawa pracy w Polsce.
• Nie spełnia warunków, które są określone w przepisach dotyczących legalizacji pobytu i pracy.

Kiedy nie trzeba zmieniać zezwolenia na pobyt czasowy i pracę?

W niektórych przypadkach cudzoziemiec może zmienić pracodawcę bez konieczności zmiany zezwolenia na pobyt czasowy i pracę. Oto najważniejsze wyjątki:

• Zezwolenie bez wskazania konkretnego pracodawcy – są to przypadki, gdy zezwolenie na pracę lub pobyt czasowy nie wymaga, by praca była wykonywana dla jednego, konkretnego pracodawcy. Na przykład osoby posiadające Kartę Polaka, absolwenci polskich uczelni, czy posiadacze zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE, mogą podejmować pracę u różnych pracodawców bez konieczności zmiany zezwolenia.
• Zezwolenia na pobyt czasowy z dostępem do rynku pracy – są to sytuacje, gdy cudzoziemiec ma zezwolenie na pobyt, które nie jest ściśle powiązane z konkretnym miejscem pracy, np. zezwolenie wydane absolwentom polskich uczelni.
• Zmiana warunków pracy nie wymagająca zmiany zezwolenia – w niektórych przypadkach drobne zmiany, takie jak zmiana stanowiska pracy w ramach tego samego pracodawcy, mogą nie wymagać zmiany zezwolenia, pod warunkiem, że nowe warunki nie różnią się znacząco od tych określonych w pierwotnym zezwoleniu.

Warunki te muszą być spełnione, aby uniknąć zmiany zezwolenia:

• Praca u nowego pracodawcy nie może zmieniać zasadniczych warunków pracy określonych w aktualnym zezwoleniu.
• Nowa praca musi być zgodna z wymaganiami dotyczącymi wynagrodzenia i czasu pracy określonymi w przepisach.

Złożenie dokumentów na nowe zezwolenie na pobyt czasowy i pracę

Cudzoziemiec ma także możliwość złożenia wniosku o nowe zezwolenie na pobyt czasowy i pracę, zamiast zmieniać istniejące. Warto ubiegać się o nowe zezwolenie w sytuacjach takich jak:

• Koniec ważności obecnego zezwolenia – jeżeli obecne zezwolenie zbliża się do końca swojej ważności, lepiej ubiegać się o nowe, które będzie uwzględniać nowe warunki zatrudnienia, szczególnie gdy cudzoziemiec zmienia pracodawcę.
• Znaczące zmiany warunków pracy – jeżeli warunki pracy ulegają znaczącej zmianie, np. przejście na nowe stanowisko, zmiana wynagrodzenia lub wymiaru czasu pracy, bardziej opłaca się złożyć wniosek o nowe zezwolenie niż zmieniać stare.
• Zmiana pracodawcy z odmiennym profilem działalności – w sytuacji, gdy cudzoziemiec zmienia pracodawcę, a nowa praca znacząco różni się od dotychczasowej (np. inny sektor lub branża).

Obowiązki pracodawcy i praca w trakcie oczekiwania na zmianę decyzji lub wydanie nowej decyzji

Pracodawca, który zatrudnia cudzoziemca zmieniającego pracodawcę, musi spełnić kilka kluczowych obowiązków:

• Zgłoszenie zatrudnienia cudzoziemca – pracodawca ma obowiązek zgłosić fakt zatrudnienia cudzoziemca do urzędu pracy w ciągu 7 dni od rozpoczęcia pracy.
• Posiadanie aktualnych dokumentów cudzoziemca – przed zatrudnieniem cudzoziemca, pracodawca musi upewnić się, że cudzoziemiec ma legalny pobyt oraz prawo do wykonywania pracy w Polsce (np. poprzez odpowiednie zezwolenie na pracę).

Cudzoziemiec może pracować w trakcie oczekiwania na decyzję o zmianie zezwolenia lub wydanie nowej decyzji, jeżeli spełnione są następujące warunki:

• Cudzoziemiec złożył wniosek o nowe zezwolenie lub zmianę obecnego przed upływem terminu ważności dotychczasowego zezwolenia.
• Praca na dotychczasowych warunkach – w okresie oczekiwania cudzoziemiec może pracować na warunkach wynikających z poprzedniego zezwolenia, o ile nie zmienia zasadniczo miejsca zatrudnienia ani innych warunków pracy.

Jeśli cudzoziemiec pracuje na podstawie umowy o pracę, a jego zezwolenie na pobyt i pracę wygasa, ale złożył wniosek o nowe przed wygaśnięciem poprzedniego, może kontynuować pracę do czasu wydania nowej decyzji, pod warunkiem, że posiada dokumenty potwierdzające złożenie wniosku i jego zgodność z prawem.

Podsumowanie

Zmiana pracodawcy przez cudzoziemca posiadającego zezwolenie na pobyt czasowy i pracę w Polsce wiąże się z koniecznością przestrzegania ściśle określonych procedur. Aby proces ten przebiegł legalnie, cudzoziemiec musi pamiętać o kilku kluczowych krokach:

1. Sprawdzenie rodzaju zezwolenia – jeśli zezwolenie na pobyt czasowy i pracę jest powiązane z konkretnym pracodawcą, cudzoziemiec przed podjęciem pracy u nowego pracodawcy musi złożyć wniosek o nowe zezwolenie lub zmianę obecnego.
2. Złożenie wniosku w odpowiednim czasie – ważne jest, aby wniosek o nowe zezwolenie na pobyt i pracę złożyć przed wygaśnięciem obecnego zezwolenia, co umożliwia legalną kontynuację pracy na dotychczasowych warunkach do momentu wydania decyzji.
3. Zachowanie legalności zatrudnienia – zarówno cudzoziemiec, jak i nowy pracodawca mają obowiązek przestrzegania przepisów prawa dotyczących legalnego zatrudnienia. Niezłożenie wniosku lub nieprzestrzeganie procedur może skutkować nielegalnym zatrudnieniem i konsekwencjami prawnymi.
4. Wyjątki od zmiany zezwolenia – w niektórych przypadkach (np. posiadanie Karty Polaka, ukończenie studiów w Polsce) cudzoziemiec może zmieniać pracodawcę bez konieczności modyfikacji zezwolenia na pobyt i pracę.

Zmiana pracodawcy przez cudzoziemca wymaga staranności w zakresie przestrzegania przepisów prawa imigracyjnego i prawa pracy, co pozwala uniknąć ryzyka nielegalnego zatrudnienia. Przestrzeganie tych zasad zapewnia ciągłość legalnej pracy oraz ochronę przed sankcjami.