Sandra Nowak •
Czy planujesz powiększyć rodzinę w 2024 roku? Jeśli tak, to z pewnością zainteresuje Cię, jakie prawa przysługują Ci jako rodzicowi w związku z urlopem macierzyńskim i urlopem ojcowskim. W tym wpisie postaramy się odpowiedzieć na najczęściej zadawane pytania dotyczące tych dwóch rodzajów urlopu, a także przedstawić najważniejsze informacje związane z kodeksem pracy i planowanymi zmianami w przepisach.
Urlop macierzyński - co to jest i kto może z niego skorzystać?
Urlop macierzyński to prawo pracownicy do nieobecności w pracy z powodu urodzenia dziecka. Urlop macierzyński przysługuje zarówno matce, jak i ojcu dziecka, pod warunkiem, że są oni pracownikami na podstawie umowy o pracę, umowy - zlecenia lub umowy o dzieło. Urlop macierzyński nie przysługuje osobom prowadzącym działalność gospodarczą lub pracującym na własny rachunek.
Jak długo trwa urlop macierzyński i jak się go dzieli?
Urlop macierzyński trwa łącznie 52 tygodnie, czyli 365 dni.
Z tego okresu:
20 tygodni (140 dni) przysługuje wyłącznie matce dziecka i jest obowiązkowy. Matka musi wykorzystać co najmniej 14 tygodni (98 dni) urlopu przed porodem, a pozostałe 6 tygodni (42 dni) po porodzie.
32 tygodnie (224 dni) można podzielić między matkę a ojcem dziecka według własnego uznania. Można to zrobić w dowolnym momencie przed upływem pierwszego roku życia dziecka, ale nie wcześniej niż po upływie 14 tygodni od porodu. Można też wykorzystać ten urlop jednorazowo lub w częściach, ale nie krótszych niż 8 tygodni (56 dni).
Jakie są warunki korzystania z urlopu macierzyńskiego?
Aby skorzystać z urlopu macierzyńskiego, należy spełnić następujące warunki:
- zgłosić pracodawcy chęć skorzystania z urlopu macierzyńskiego na piśmie co najmniej 21 dni przed planowanym terminem rozpoczęcia urlopu,
- przedstawić pracodawcy zaświadczenie lekarskie potwierdzające ciążę i termin porodu (w przypadku matki) lub akt urodzenia dziecka (w przypadku ojca),
- nie podejmować innej pracy zarobkowej podczas trwania urlopu macierzyńskiego.
Jakie są świadczenia związane z urlopem macierzyńskim?
Podczas trwania urlopu macierzyńskiego pracownik ma prawo do zasiłku macierzyńskiego, który wynosi 100% podstawy wymiaru tego świadczenia. Podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego jest obliczana na podstawie średniego miesięcznego wynagrodzenia z ostatnich 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym rozpoczął się urlop. Zasiłek macierzyński jest wypłacany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) lub przez pracodawcę, jeśli ten zgłosił się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.
Z pewnością nowe przepisy cieszą się uznaniem wszystkich matek, ponieważ urlop macierzyński staje się jeszcze bardziej dostosowany do współczesnych potrzeb rodzin. To istotny krok w stronę równowagi między życiem zawodowym a rodzinnym. Niech ta nowa perspektywa na urlop macierzyński stanie się zachętą dla wszystkich matek do pełnego korzystania z tego prawa i cieszenia się pełnią macierzyństwa w sposób, który najlepiej odpowiada ich potrzebom.
Co to jest urlop ojcowski?
Urlop ojcowski to prawo pracownika do nieobecności w pracy z powodu urodzenia się dziecka. Urlop ten przysługuje ojcu biologicznemu lub prawowitemu dziecka, niezależnie od tego, czy jest on żonaty z matką dziecka czy nie. Urlop ojcowski jest płatny - pracownik otrzymuje 100% wynagrodzenia za czas jego trwania.
Czy wiesz, że od 2024 roku urlop ojcowski będzie dłuższy i łatwiejszy do wykorzystania? Jeśli jesteś ojcem lub planujesz zostać nim w najbliższej przyszłości, ten wpis jest dla ciebie. Przeczytaj, jakie są obecne zasady urlopu ojcowskiego, jakie zmiany wprowadzi nowelizacja kodeksu pracy i jak skorzystać z tego prawa.
Jak długo trwa urlop ojcowski?
Obecnie urlop ojcowski trwa 14 dni kalendarzowych i można go wykorzystać w ciągu pierwszych 12 miesięcy życia dziecka. Można go podzielić na dwie części, ale każda z nich musi trwać co najmniej 7 dni. Urlop ojcowski nie może być łączony z innymi rodzajami urlopu, np. wychowawczym czy opiekuńczym.
Jakie zmiany wprowadzi nowelizacja kodeksu pracy?
Według projektu nowelizacji kodeksu pracy, który ma wejść w życie od 1 stycznia 2024 roku, urlop ojcowski będzie dłuższy i bardziej elastyczny. Oto najważniejsze zmiany:
- Urlop ojcowski będzie trwał 28 dni kalendarzowych i będzie można go wykorzystać w ciągu pierwszych 24 miesięcy życia dziecka.
- Urlop ojcowski będzie można podzielić na cztery części, ale każda z nich musi trwać co najmniej 7 dni.
- Urlop ojcowski będzie można łączyć z innymi rodzajami urlopu, np. wychowawczym czy opiekuńczym, pod warunkiem, że nie przekroczy to łącznie 36 miesięcy.
- Urlop ojcowski będzie można przenieść na inny termin, jeśli dziecko urodzi się przed planowanym terminem porodu lub jeśli wystąpią inne uzasadnione okoliczności.
Jak skorzystać z urlopu ojcowskiego?
Aby skorzystać z urlopu ojcowskiego, należy zgłosić ten fakt pracodawcy na piśmie, podając termin rozpoczęcia i zakończenia urlopu oraz liczbę dni, które się na niego składają. Zgłoszenie należy złożyć co najmniej 7 dni przed planowanym rozpoczęciem urlopu. Do zgłoszenia należy dołączyć zaświadczenie lekarskie potwierdzające urodzenie się dziecka lub jego termin porodu.
Nowelizacja kodeksu pracy to krok w kierunku zrozumienia potrzeb rodziców i umożliwienia im bardziej elastycznego dostosowania urlopu do swoich indywidualnych sytuacji. Pamiętajmy, że urlop ojcowski to nie tylko czas wsparcia dla partnerki, ale także wyjątkowa okazja do nawiązania silniejszych więzi z noworodkiem. To czas, który umożliwia budowanie relacji i uczestnictwo w pierwszych, niepowtarzalnych chwilach dziecka. Dlatego, jeśli masz taką możliwość, skorzystaj z tego prawa i podaruj sobie i swojej rodzinie wyjątkowy start w nowym rozdziale życia.
