Płaca minimalna w 2024 roku. Co przyniesie nowy rok?

Płaca minimalna, czyli najniższe wynagrodzenie, jakie pracodawca może zapłacić pracownikowi za pełny miesiąc pracy, jest jednym z najważniejszych wskaźników ekonomicznych i społecznych. Wysokość płacy minimalnej ma wpływ na poziom życia milionów Polaków, a także na koszty pracy i konkurencyjność gospodarki. W Polsce płaca minimalna jest ustalana co roku przez Radę Ministrów na podstawie propozycji Komisji Trójstronnej, w której zasiadają przedstawiciele rządu, pracodawców i związków zawodowych.

Podwyżka płacy minimalnej w Polsce 2024

W 2024 roku płaca minimalna wzrośnie dwukrotnie, zarówno dla pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, jak i dla osób wykonujących umowy cywilnoprawne, takie jak umowa zlecenie lub umowa o dzieło. Oto szczegóły:

Umowa o pracę:

- Od 1 stycznia 2024 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wyniesie 4242 zł brutto, co oznacza wzrost o 752 zł (21,5%) w porównaniu do kwoty obowiązującej od 1 stycznia 2023 roku (3490 zł).

- Od 1 lipca 2024 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wzrośnie do 4300 zł brutto, co oznacza wzrost o 700 zł (19,4%) w porównaniu do kwoty obowiązującej od 1 lipca 2023 roku (3600 zł).

- Przeciętna wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2024 roku wyniesie 4271 zł brutto.

Umowy cywilnoprawne:

- Od 1 stycznia 2024 roku minimalna stawka godzinowa dla określonych umów cywilnoprawnych wyniesie 27,70 zł brutto, co oznacza wzrost o 4,9 zł (21,5%) w porównaniu do kwoty obowiązującej od 1 stycznia 2023 roku (22,80 zł).

- Od 1 lipca 2024 roku minimalna stawka godzinowa dla określonych umów cywilnoprawnych wzrośnie do 28,10 zł brutto, co oznacza wzrost o 4,6 zł (19,5%) w porównaniu do kwoty obowiązującej od 1 lipca 2023 roku (23,50 zł).

Oprócz podwyżki płacy minimalnej i stawki godzinowej, w 2024 roku nastąpią także inne zmiany związane z wynagrodzeniem pracowników i zleceniobiorców:

- Wzrośnie wysokość składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz podatek dochodowy od osób fizycznych. Przykładowo, dla pracownika zarabiającego minimalne wynagrodzenie za pracę od stycznia do czerwca 2024 roku składki na ZUS będą wynosić 1042,69 zł, a podatek dochodowy 343,80 zł. Dla pracownika zarabiającego minimalne wynagrodzenie za pracę od lipca do grudnia 2024 roku składki na ZUS będą wynosić 1057,50 zł, a podatek dochodowy 350,40 zł.

- Wzrośnie wysokość dodatku za pracę w nocy. Od stycznia do czerwca 2024 roku dodatek ten będzie wynosił 8,48 zł za każdą godzinę pracy w nocy, a od lipca do grudnia 8,60 zł.

- Wzrośnie wysokość dodatku za pracę w niedziele i święta. Od stycznia do czerwca 2024 roku dodatek ten będzie wynosił 16,97 zł za każdą godzinę pracy w niedziele i święta, a od lipca do grudnia 17,20 zł.

Kiedy weszło to rozporządzenie?

Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 r. zostało przyjęte obiegowo 14 września 2023 r. i opublikowane w Dzienniku Ustaw 20 września 2023 r. Wchodzi ono w życie z dniem 1 stycznia 2024 r., z wyjątkiem niektórych przepisów, które wchodzą w życie z dniem 1 lipca 2024 r.

Jak zmienia się płaca minimalna w umowie o pracę, umowie zlecenie i umowie o dzieło?

Płaca minimalna w umowie o pracę jest ustalana na podstawie miesięcznego wynagrodzenia brutto, czyli kwoty przed potrąceniem składek i podatków. W 2024 roku płaca minimalna w umowie o pracę wzrośnie dwukrotnie: od stycznia do 4242 zł brutto, a od lipca do 4300 zł brutto.

Płaca minimalna w umowie zlecenie jest ustalana na podstawie stawki godzinowej brutto, czyli kwoty przed potrąceniem składek i podatków. W 2024 roku płaca minimalna w umowie zlecenie wzrośnie dwukrotnie: od stycznia do 27,70 zł brutto za godzinę, a od lipca do 28,10 zł brutto za godzinę.

Płaca minimalna w umowie o dzieło nie jest regulowana przez prawo pracy, lecz przez prawo cywilne. Umowa o dzieło polega na wykonaniu określonego dzieła, a nie na świadczeniu pracy przez określony czas. Wynagrodzenie za wykonanie dzieła jest ustalane indywidualnie między stronami umowy i nie musi być uzależnione od czasu pracy. Jednak jeśli umowa o dzieło jest zawarta z osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej i dotyczy wykonywania pracy osobistej przez tę osobę, to obowiązuje minimalna stawka godzinowa tak samo jak w umowie zlecenie..

Jakie są zalety i wady podwyżki płacy minimalnej?

Podwyżka płacy minimalnej ma zarówno zwolenników, jak i przeciwników. Zwolennicy argumentują, że wyższa płaca minimalna poprawia sytuację materialną najniżej zarabiających pracowników, zwiększa ich motywację i wydajność pracy, zmniejsza ubóstwo i nierówności społeczne, pobudza popyt i konsumpcję, a tym samym wzrost gospodarczy. Przeciwnicy twierdzą, że wyższa płaca minimalna podnosi koszty pracy dla pracodawców, ogranicza ich zyski i inwestycje, zwiększa ryzyko zwolnień lub szarej strefy, pogarsza konkurencyjność polskich firm na rynkach zagranicznych, powoduje inflację i hamuje rozwój gospodarki.

Jak podwyżka płacy minimalnej wpłynie na inne świadczenia?

Podwyżka płacy minimalnej wpłynie również na wysokość innych świadczeń związanych ze stosunkiem pracy lub umowami cywilnoprawnymi.

Na przykład:

 - dodatek za pracę w porze nocnej będzie wynosił od 5,05 zł do 5,66 zł za godzinę w zależności od miesiąca,

- wynagrodzenie za czas gotowości do pracy i przestój będzie wynosiło co najmniej 4242 zł lub 4300 zł miesięcznie,

- odprawa z tytułu zwolnień grupowych nie będzie mogła przekroczyć 15-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli 63 630 zł lub 64 500 zł,

- odszkodowanie za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu, mobbing lub dyskryminację będzie wynosiło co najmniej 4242 zł lub 4300 zł.

Jak podwyżka płacy minimalnej wpłynie na ewidencję czasu pracy?

Podwyżka płacy minimalnej wpływa na rejestrację czasu pracy w kilku aspektach:

Po pierwsze, pracodawca musi zadbać o to, aby każdy pracownik otrzymywał co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę, niezależnie od tego, ile godzin faktycznie przepracował. Oznacza to, że jeśli pracownik przepracował mniej niż pełen etat, to jego stawka godzinowa musi być odpowiednio wyższa, aby zapewnić mu minimalne wynagrodzenie. Jeśli pracownik przepracował więcej niż pełen etat, to jego stawka godzinowa musi być taka sama lub wyższa niż minimalna stawka godzinowa.

Po drugie, podwyżka płacy minimalnej wpływa na ewidencję czasu pracy w zakresie nadgodzin. Nadgodziny to czas pracy ponad normatywny czas pracy w danym okresie rozliczeniowym. Zgodnie z Kodeksem pracy, nadgodziny mogą być wykonywane tylko za zgodą pracownika i tylko w określonych sytuacjach, takich jak nagły wzrost zapotrzebowania na usługi lub towary, awarie lub inne nieprzewidziane okoliczności. Za nadgodziny pracownik ma prawo do dodatkowego wynagrodzenia w wysokości co najmniej 100% stawki godzinowej lub do ekwiwalentnego czasu wolnego od pracy. Jednak podwyżka płacy minimalnej sprawia, że nadgodziny są droższe dla pracodawcy i mogą stanowić większe obciążenie dla budżetu firmy. Dlatego pracodawca powinien dokładnie monitorować i kontrolować liczbę nadgodzin wykonywanych przez pracowników i starać się je ograniczać.

Po trzecie, podwyżka płacy minimalnej wpływa na ewidencję czasu pracy w zakresie urlopów. Urlop to czas wolny od pracy przyznawany pracownikowi z tytułu zatrudnienia. Pracownik ma prawo do co najmniej 20 dni urlopu wypoczynkowego w roku kalendarzowym oraz do innych rodzajów urlopów, takich jak urlop macierzyński, urlop ojcowski, urlop rodzicielski, urlop opiekuńczy czy urlop okolicznościowy. Urlop jest płatny i nie może być niższy niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Podwyżka płacy minimalnej oznacza więc, że pracodawca musi zapłacić więcej za każdy dzień urlopu pracownika. Dlatego pracodawca powinien zachęcać pracowników do planowania i wykorzystywania urlopów w sposób racjonalny i zgodny z potrzebami firmy.

Podsumowanie 

Płaca minimalna w Polsce w 2024 roku wzrośnie dwukrotnie: od 1 stycznia do 4242 zł brutto, a od 1 lipca do 4300 zł brutto. Minimalna stawka godzinowa dla umów cywilnoprawnych również podniesie się dwukrotnie: od 1 stycznia do 27,70 zł brutto, a od 1 lipca do 28,10 zł brutto. Podwyżka płacy minimalnej ma zarówno zalety, jak i wady dla pracowników i pracodawców. Podwyżka płacy minimalna wpłynie również na wysokość innych świadczeń związanych ze stosunkiem pracy lub umowami cywilnoprawnymi. Podwyżka płacy minimalna może również mieć wpływ na sposób ewidencjonowania czasu pracy przez pracodawców i pracowników. Coraz więcej pracodawców decyduje się na rejestrację czasu pracy online, która ma wiele korzyści dla obu stron.