Sandra Nowak Sandra Nowak •27 wrzesień 2023 • Przeczytasz w około 7 min

Osoby z niepełnosprawnościami na rynku pracy: Równość i wartość dla wszystkich.

RCPonline - efekt wizualny

W obecnych czasach społeczeństwo coraz bardziej dąży do stworzenia bardziej sprawiedliwego i różnorodnego rynku pracy, w którym każdy ma szansę na zatrudnienie niezależnie od ewentualnych ograniczeń. Warto podkreślić, że osoby z niepełnosprawnościami są równie kompetentne i utalentowane jak ich pełnosprawni koledzy, a często przynoszą do miejsc pracy unikalne perspektywy i wartość, która wzbogaca zespoły oraz organizacje.

 Dzisiejszy rynek pracy kładzie nacisk na różnorodność, zarówno pod względem kulturowym, jak i zdolności. To podejście nie tylko przyczynia się do eliminacji dyskryminacji, ale także sprzyja tworzeniu bardziej innowacyjnych i konkurencyjnych organizacji. Osoby z niepełnosprawnościami mają swoje unikalne doświadczenia i umiejętności, które przyczyniają się do różnorodności w miejscu pracy.

Jednym z kluczowych aspektów promowania równości na rynku pracy jest zapewnienie dostępu do edukacji i szkoleń, które pomagają osobom z niepełnosprawnościami rozwijać swoje umiejętności zawodowe. Warto także dostosować miejsce pracy do ich potrzeb, co może obejmować modyfikacje infrastruktury czy udostępnienie odpowiednich narzędzi i technologii.

Istnieje wiele rodzajów niepełnosprawności, w tym:

Fizyczna niepełnosprawność: Obejmuje różnego rodzaju trudności związane z ruchem ciała, np. utratę kończyn, problemy z poruszaniem się czy kontrolą mięśni.

Sensoryczna niepełnosprawność: Dotyczy trudności w postrzeganiu bodźców sensorycznych, takich jak trudności w słuchaniu (niesłyszenie lub niedosłyszenie) lub trudności w widzeniu (ślepota lub ograniczone widzenie).

Intelektualna niepełnosprawność: Obejmuje ograniczenia w zdolnościach intelektualnych i umysłowych, które mogą wpływać na zdolność do nauki, rozumienia i radzenia sobie w codziennym życiu.

Psychiczna niepełnosprawność: Dotyczy różnych stanów psychicznych i emocjonalnych, takich jak depresja, zaburzenia lękowe czy schizofrenia, które mogą wpływać na funkcjonowanie psychiczne i emocjonalne osoby.

Niepełnosprawność rozwojowa: Jest to niepełnosprawność występująca od dzieciństwa i wpływająca na rozwój dziecka, takie jak autyzm czy zespół Downa.

Warto zaznaczyć, że podejście do niepełnosprawności zmienia się i coraz częściej podkreśla się znaczenie inkluzji społecznej oraz dostosowywania otoczenia do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, aby umożliwić im pełne uczestnictwo w społeczeństwie. Dążenie do równych szans i akceptacji osób z niepełnosprawnościami jest istotnym aspektem dzisiejszej kultury społecznej i prawnie chronionym prawem w wielu krajach.

 

Jak prawnie wygląda sytuacja osób z niepełnosprawnościami w Polsce?

W polskim prawie pracy, Kodeks Pracy zawiera przepisy dotyczące osób z niepełnosprawnościami. Poniżej przedstawiam kilka istotnych artykułów Kodeksu Pracy odnoszących się do kwestii zatrudniania i ochrony praw pracowników z niepełnosprawnościami:

Zakaz dyskryminacji (Art. 183^1 Kodeksu Pracy): Pracodawca nie może dyskryminować pracowników ze względu na niepełnosprawność. To oznacza, że osoba niepełnosprawna nie może być traktowana gorzej ani nie może być wykluczona z jakiejkolwiek pracy z powodu swojej niepełnosprawności.

Zatrudnianie osób z niepełnosprawnością (Art. 182^1 Kodeksu Pracy): Pracodawcy zatrudniający co najmniej 25 pracowników są zobowiązani do zatrudniania osób niepełnosprawnych w określonym odsetku. Wysokość tego odsetka jest określana przez właściwego ministra i może być dostosowywana w zależności od bieżących potrzeb rynku pracy. Pracodawcy niewypełniający tego obowiązku mogą być zobowiązani do płacenia określonych składek na rzecz Funduszu Pracy.

Przeszkalanie i przekwalifikowanie pracownika z niepełnosprawnością (Art. 182^2 Kodeksu Pracy): Pracodawca zobowiązany jest do podejmowania działań zmierzających do przeszkolenia i przekwalifikowania pracownika niepełnosprawnego w celu umożliwienia mu wykonywania pracy z uwzględnieniem jego zdolności i potrzeb.

Warunki pracy (Art. 188^1 Kodeksu Pracy): Pracodawca ma obowiązek dostosować miejsce pracy oraz warunki pracy do potrzeb pracownika niepełnosprawnego, o ile jest to możliwe.

Zwolnienie i ochrona przed zwolnieniem (Art. 183 Kodeksu Pracy): Osoba niepełnosprawna nie może być zwolniona z pracy z powodu swojej niepełnosprawności, chyba że zwolnienie to jest uzasadnione przyczynami ekonomicznymi, organizacyjnymi lub dotyczy pracownika, który popełnił rażące naruszenie obowiązków pracowniczych.

Należy pamiętać, że polskie prawo pracy dotyczące osób z niepełnosprawnościami może podlegać zmianom, a szczegółowe uregulowania i obowiązki pracodawców i pracowników mogą być określone w przepisach wykonawczych oraz w umowach zbiorowych pracy. Dlatego zawsze warto śledzić aktualne przepisy i konsultować się z ekspertami lub organizacjami zajmującymi się prawami osób z niepełnosprawnościami w Polsce.

 

Uprawnienia wynikające z ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Pracownikom posiadającym orzeczenie o niepełnosprawności w Polsce przysługują różne dodatkowe uprawnienia wynikające z Ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Oto niektóre z tych uprawnień:

Ulgi podatkowe dla pracodawców: Pracodawcy zatrudniający osoby niepełnosprawne mogą korzystać z ulg podatkowych, które zmniejszają obciążenia podatkowe z tytułu zatrudnienia tych pracowników. Ulgi te obejmują m.in. ulgę w podatku dochodowym od osób prawnych.

Finansowe wsparcie dla pracodawców: Pracodawcy mogą otrzymać wsparcie finansowe od Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) w celu dostosowania miejsca pracy do potrzeb pracownika niepełnosprawnego lub na sfinansowanie szkoleń i przekwalifikowania pracowników niepełnosprawnych.

Zwolnienie z obowiązku zatrudnienia osób niepełnosprawnych: Pracodawcy, którzy nie mogą zatrudnić określonego procenta pracowników niepełnosprawnych, mogą wnioskować o zwolnienie z tego obowiązku, ale są zobowiązani do wpłacania składek na rzecz PFRON.

Wsparcie dla pracownika niepełnosprawnego: Osoby niepełnosprawne mają prawo do wsparcia w procesie rehabilitacji zawodowej, przekwalifikowania zawodowego i szkolenia. PFRON może finansować takie działania.

Ochrona przed dyskryminacją: Pracownik niepełnosprawny ma prawo do ochrony przed dyskryminacją ze względu na swoją niepełnosprawność, zgodnie z przepisami zawartymi w ustawie o równym traktowaniu oraz w Kodeksie Pracy.

Dostosowanie miejsca pracy: Pracodawca ma obowiązek dostosować miejsce pracy oraz warunki pracy do potrzeb pracownika niepełnosprawnego, o ile jest to możliwe i nie niesie to nadmiernych kosztów.

Możliwość korzystania z dodatkowych dni wolnych: W niektórych przypadkach, osoby niepełnosprawne mogą korzystać z dodatkowych dni wolnych od pracy w celu rehabilitacji lub leczenia.

Przysługujące świadczenia z PFRON: Osoby niepełnosprawne mogą ubiegać się o różne świadczenia i wsparcie finansowe z PFRON, takie jak środki na zakup sprzętu rehabilitacyjnego czy dofinansowanie do kosztów opieki nad osobą niepełnosprawną.

Uprawnienia te mają na celu wspieranie osób niepełnosprawnych w aktywnym uczestnictwie na rynku pracy i w społeczeństwie, eliminując bariery i przeciwdziałając dyskryminacji. Warto zaznaczyć, że konkretne świadczenia i wsparcie mogą różnić się w zależności od indywidualnej sytuacji osoby niepełnosprawnej oraz aktualnych przepisów prawa.

Twoja firma tylko skorzysta!

Zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami niesie za sobą wiele korzyści zarówno dla pracowników, jak i dla pracodawców oraz społeczeństwa jako całości. Oto kilka kluczowych plusów związanych z inkluzją osób z niepełnosprawnościami na rynku pracy:

Różnorodność perspektyw i umiejętności: Osoby z niepełnosprawnościami przynoszą ze sobą unikalne perspektywy i doświadczenia. To może prowadzić do kreatywnych rozwiązań, innowacji i lepszego zrozumienia różnorodności w miejscu pracy.

Wzrost produktywności: Włączenie różnych umiejętności i perspektyw do zespołu może przyczynić się do zwiększenia produktywności. Osoby z niepełnosprawnościami często wykazują się wyjątkową determinacją i umiejętnościami przystosowania do różnych sytuacji.

Rozwój kompetencji miękkich: Zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami może pomóc innym pracownikom w rozwoju kompetencji miękkich, takich jak empatia, cierpliwość i umiejętność pracy z różnymi osobami.

Zmniejszenie rotacji pracowników: Osoby z niepełnosprawnościami, które otrzymują szanse na pracę, są często bardziej lojalne wobec swoich pracodawców. To może pomóc w zmniejszeniu rotacji pracowników i oszczędności na procesie rekrutacji i szkoleń.

Wysoka etyka pracy: Osoby z niepełnosprawnościami często wykazują się silną etyką pracy i zaangażowaniem. Są zdeterminowane, aby udowodnić swoją wartość jako pracownicy.

Dostęp do nowych rynków i klientów: Inkluzja osób z niepełnosprawnościami może otworzyć drzwi do nowych rynków i klientów, którzy doceniają działania społecznie odpowiedzialne firmy.

Poprawa wizerunku firmy: Pracodawcy, którzy promują inkluzję i równość, budują pozytywny wizerunek firmy jako odpowiedzialnego i zaangażowanego partnera społecznego.

Zgodność z przepisami prawa: W wielu krajach istnieją przepisy, które zobowiązują pracodawców do inkluzji osób z niepełnosprawnościami, co może pomóc w uniknięciu ewentualnych kar i konfliktów prawnych.

_ _ _

Pracodawcy, którzy aktywnie promują inkluzję i zatrudniają osoby z niepełnosprawnościami, nie tylko tworzą bardziej zrównoważone i odpowiedzialne firmy, ale także budują pozytywny wizerunek. Klienci i inwestorzy coraz częściej doceniają takie działania.

Warto podkreślić, że niepełnosprawność nie powinna być przeszkodą na drodze do osiągnięcia sukcesu zawodowego. To jest kwestia dostępu do równych szans i eliminacji bariery, które mogą utrudniać pełne uczestnictwo w życiu zawodowym. Dlatego promowanie równości na rynku pracy i zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami to nie tylko kwestia moralna, ale także strategiczna decyzja biznesowa, która przynosi korzyści zarówno pracownikom, jak i pracodawcom oraz społeczeństwu jako całości.